12/9/2025

Wskaźniki roślinności: czym są, jak i kiedy je stosować 

Valentina Dalla Villa
Specjalista ds. komunikacji i wydarzeń

Być może słyszałeś już o wskaźnikach roślinności (VI) w kontekście rolnictwa cyfrowego. Czym są? Jak i kiedy je stosować? W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na te pytania! 

Czym są wskaźniki roślinności? 

Wskaźniki roślinności są obliczane na podstawie co najmniej dwóch pasm reflektancji pochodzących ze zdjęć satelitarnych.

Czym są pasma reflektancji? Na początek warto zrozumieć, w jaki sposób ludzkie oko postrzega kolory. Dlaczego oceany wydają się niebieskie, a liście zielone? Wszystko na Ziemi odbija promieniowanie – czyli energię świetlną – w różnych długościach fal. Niektóre z tych długości fal są postrzegane przez ludzkie oko jako kolory. Inne są widoczne tylko dla niektórych zwierząt, aparatów fotograficznych lub specjalnych czujników. Satelity są wyposażone w takie czujniki i potrafią wykrywać określone długości fal za pomocą pasm reflektancji. 


Przykład różnych pasm reflektancji dostępnych przy różnych długościach fal. Górny rząd przedstawia informacje dotyczące kondycji roślin. 

Pasma w pierwszym sektorze znajdują się w widzialnym zakresie długości fal (RGB: czerwony, zielony i niebieski) i dostarczają informacji o zawartości barwników w liściach, co jest przydatne do określenia fazy wzrostu uprawy i może stanowić ważny wskaźnik zdrowia rośliny.

Długości fal w bliskiej podczerwieni (NIR) w drugim sektorze są doskonałym sposobem identyfikacji zdrowo rosnących roślin poprzez wykrywanie chlorofilu, który jest najlepszym wskaźnikiem produktywności rośliny.

Pasma w zakresie krótkofalowej podczerwieni (trzeci sektor) dostarczają informacji o zawartości wody w roślinach oraz o biochemicznych składnikach liści.

Główny wskaźnik roślinności: NDVI   

Od ponad 30 lat NDVI (Normalized Difference Vegetation Index) jest podstawowym wskaźnikiem wykorzystywanym w rolnictwie. Wskaźnik łączy pasma w zakresie widzialnym i bliskiej podczerwieni, aby dostarczyć informacji na temat gęstości i pokrycia zielonymi liśćmi korony roślinnej. Wskaźnik NDVI to doskonały punkt wyjścia do oceny stanu upraw w trakcie sezonu wegetacyjnego, co czyni go referencyjnym wskaźnikiem roślinnym dla wielu użytkowników w sektorze rolnym.

Starsze satelity rejestrowały wskaźnik NDVI z rozdzielczością 30 metrów, a nowsze – z rozdzielczością 10 metrów. W ostatnich latach można zaobserwować swego rodzaju wyścig w dostarczaniu map wskaźników NDVI o jak najwyższej rozdzielczości, jakby była to jedyna możliwa droga. Jednak wcale tak nie jest. Wyższa rozdzielczość dostarcza dokładniejszych informacji, ale zamiast próbować „zobaczyć więcej” poprzez zwiększanie rozdzielczości tego samego wskaźnika, dlaczego by nie zmienić narzędzia pomiarowego? W zależności od zastosowania inne wskaźniki mogą okazać się bardziej odpowiednie.

Szeroka gama wskaźników roślinności 

Poniżej podano wskaźniki roślinności (VI), które są istotne dla współczesnego rolnictwa. Wskaźniki podzielono na dwie kategorie: wskaźniki roślinności służące do monitorowania rozwoju upraw oraz wskaźniki roślinności oceniające produktywność upraw.

Wskaźniki roślinności do monitorowania rozwoju upraw

Wskaźniki dostarczają informacji na temat rzeczywistego stanu roślin, w tym zabarwienia, gęstości oraz zawartości wody.

  1. SAVI (Soil Adjusted Vegetation Index): podobny do NDVI, ale z uwzględnieniem współczynnika korekcji gleby. Przydatny w przypadku upraw z ograniczonym pokryciem gleby (sady, winnice) lub we wczesnych fazach wzrostu.
  1. EVI (Enhanced Vegetation Index): w przypadku upraw o dużej gęstości korony, wskaźnik NDVI może ulec nasyceniu. Wskaźnik EVI jest bardziej efektywny dla takich roślin lub określonych faz wzrostu.
  1. LAI (Leaf Area Index): mierzy powierzchnię liści na jednostkę powierzchni terenu. Poza monitorowaniem wzrostu rośliny, wskaźnik LAI jest również skorelowany z jej produktywnością, ponieważ liście zawierają barwniki chlorofilowe niezbędne do fotosyntezy. Wskaźnik LAI jest często stosowany do prognozowania plonów.
  1. NDWI (Normalized Difference Water Index): mierzy względną zawartość wody w liściach i dostarcza bardzo precyzyjnego wskaźnika poziomu stresu wodnego w uprawie.

Wskaźniki roślinności do oceny produktywności upraw

Chociaż kolor i gęstość są z pewnością powiązane z produktywnością, poniższe wskaźniki pomogą lepiej oszacować plony i dostarczą informacji o stanie biochemicznym rośliny.

  1. CHI (Chlorophyll Index): mierzy ilość chlorofilu w roślinie, wskazując zapotrzebowanie na składniki odżywcze i potencjalne plony.
  1. NDRE (Normalized Difference Red Edge): najlepszy sposób monitorowania stresu azotowego w uprawie i generowania map aplikacyjnych nawozów.
  1. NIRv (Near Infrared of Vegetation): wskaźnik, który dodatkowo określa stan roślinności na zobrazowaniu satelitarnym i jest silniej powiązany z produktywnością roślin.

Jak i kiedy korzystać ze wskaźników roślinności?

Spośród prawie 250 wskaźników dostępnych dzięki Sentinel-2 – najczęściej wykorzystywanemu satelicie obserwacji Ziemi w Europie – ponad 130 może być przydatnych do monitorowania roślinności. Który wskaźnik będzie więc najlepszy dla Twojego gospodarstwa? To zależy od kilku czynników. Na przykład:

  1. Jaka to uprawa?
  1. Na jakim etapie wzrostu się znajduje?
  1. I najważniejszy czynnik – co chcesz się dowiedzieć o uprawie?

Na platformie xFarm znajdziesz wszystkie wskaźniki roślinności wymienione w artykule i uzyskasz rozwiązanie najlepiej dopasowane do Twojego gospodarstwa. Dane satelitarne są aktualizowane co 5 dni, dzięki czemu możesz podejmować decyzje na podstawie najświeższych informacji. Nie tylko możesz stale monitorować uprawy, ale także korzystać z różnych zastosowań wskaźników, w tym tworzenia map aplikacyjnych bezpośrednio na platformie.

Powiązane artykuły